अखिल भारतीय साहित्य परिषद तर्फे ‘लोकदेवता आणि समाजजीवन’ हे ओनलाईन चर्चासत्र ५ सप्टेंबर २०२० ला आयोजिले होते. त्यातील हा भाग … लोकदेवता आणि भक्त. भारतातील
Category: Culture
भारतीय भौतिकशास्त्र
पद्मश्री सुभाष काक हे वैज्ञानिक असून Oklahoma State University–Stillwater येथे संगणक शास्त्राचे प्राध्यापक आहेत. ते पंतप्रधानांच्या विज्ञान व तंत्रज्ञान सल्लागार समितीचे सदस्य आहेत. त्यांनी विज्ञान,
श॒तहि॑माः ऋग्वेदातील शीतल काळाची आठवण
रूपा भाटी या National Institute of Technology, रायपुर येथून स्थापत्यविशारद झाल्या. त्या अमेरिकेतील Institute of Advanced Sciences, MA येथे प्राध्यापक आहेत. त्या संशोधक असून त्यांनी
सूर्या सूक्त
हा लेख आहे अमी गणात्रा यांनी लिहिलेला. अमी गणात्रा यांनी अहमदाबादच्या आयआयएम मधून शिक्षण घेतले आहे. त्यांनी ब्राझील, अमेरिका, इंग्लंड, होंगकोंग आदि देशांमध्ये काम केले
रामायण, महाभारत व वेदातील सरस्वती नदी
श्री निलेश नीलकंठ ओक यांनी Chemical Engineering मध्ये MS ची पदवी मिळवली असून ते खगोलशास्त्र, पुरातत्त्व, भूशास्त्र, जनुकीयशास्त्र, प्राचीन भारतीय ग्रंथ आणि तत्त्वज्ञान यांचे अभ्यासक
भारतीय ज्ञान परंपरा
मूळ भाषण – डॉ. गौरीताई माहुलीकर | मराठी अनुवाद – दिपाली पाटवदकर डॉ. गौरी माहुलीकर (gauri.mahulikar@cvv.ac.in) या मुंबई विद्यापीठातील माजी संस्कृत विभाग प्रमुख होत. सध्या
कवीची दृष्टी
जे न देखे रवि ते देखे कवी असे म्हटले जाते. त्याची प्रत्यांतरे पावलोपावली येतात. सगळ्याच संस्कृतींमध्ये हे दिसते. प्राचीन ग्रीक कवींनी सूर्याला हेलीओस म्हटले. तो
दगड कधीच खोटे बोलत नाही
कोणे एके काळी, रामनामाने शिळांना समुद्रात तारले होते. आज काही शिळांनी रामाच्या लढ्याला तारले. त्या शिळांची, दगडांची, शिलालेखांची, दगडी पन्हाळ्याची, कातळाच्या स्तंभांची, पाषाणाच्या मूर्तींची कथा…
राम विरुद्ध रावण
रामाची आणि रावणाची खरे तर तुलना होऊ शकत नाही. पण तरीही, काहींना हे करायची फार हौस असते. तर करू तुलना. रामाच्या गुणांची आणि रावणाच्या गुणांची.
भारतीय दर्शन परिचय – द्वैत वेदांत
गजोsमिथ्या। पलानयनमपि मिथ्या। ‘अद्वैत वेदांत’ शिकवताना, एक जबरदस्त ताण असतो. मुळात आपल्या अनुभूतीची पातळी कुठेच मॅच नसताना, असा विषय हातात घेणे कठीण होऊन जाते. मग
श्री रामलल्ला विराजमान
रामजन्मभूमी याचिकेत श्री रामलल्ला विराजमान ही देवता प्रत्यक्ष पक्षकार आहे. ह्या वादात प्रभू रामचंद्र हे कायदेशीर व्यक्ती मानून त्यांच्या निकट मित्र म्हणजे नेक्स्ट फ्रेंडकरवी उच्च
जिवती
आषाढ सरी बरसल्या वर धरतीचे उत्फुल्ल रूप अधिकच लोभस आणि बहारदार दिसू लागते. आणि काही अवधीतच या अनुपम लावण्याने शृंगारलेल्या धरतीच्या सख्याचे श्रावणाचे आगमन होते.
ब्रह्माक्षरे
चौथ्या शतकात भारतातील बौद्ध भिक्षुंबरोबर, बौद्ध धर्म रेशीम मार्गाने चीन मध्ये पोचला. पुढच्या एक-दोन शतकात बौद्ध धर्म चीन मधून कोरिया मध्ये आणि मग जपान मध्ये
महर्षी वेद व्यास
असे म्हणतात की जेव्हा धर्माला मूर्त स्वरूप, मानवी रूप धारण करावे वाटले ,तेव्हा त्याने रामाच्या रुपाने जन्म घेतला।रामो विग्रहवान धर्मः। हेच आपल्याला प्रतिभेच्या संदर्भामध्ये म्हणायचे
खरोष्टी लिपी की धम्म लिपी ?
छायाचित्रात – अशोकाचे ब्राह्मी, खरोष्टी, ग्रीक व अर्माईक लिपीतील लेख. प्रत्येक लिपी मधील लेखात “धम्म लिपी” शब्द वापरला आहे. गेले काही दिवस धंमलिपी की ब्राह्मीलिपी
सम्राट अशोकाच्या पूर्वी ब्राम्ही लिपी होती का?
भारतात लेखनकला कधीपासुन अस्तित्वात असावी हा एक महत्वाचा मुद्दा आहे. प्राचीन काळी लेखन करण्यासाठी अनेक माध्यमे वापरली जात असत. लाकुड, कापड, भुर्जपत्र, ताम्रपत्र, शिलालेख आदी
ब्राम्ही लिपी की धम्म लिपी ?
“इयं धंमलिपी देवानंप्रियेन प्रियदसिना राजा लेखापिता”, अशी सम्राट अशोकाच्या कोरीव लेखांची सुरवात आहे. या प्राकृत भाषेतील लेखाचा शब्दश: अर्थ असा आहे की, हा धार्मिक लेख
प्राचीन भारतीय उद्योगांचे स्वरूप – नदी व समुद्राजवळची गावे, वस्त्या
भारतात अनेक मोठ्या नद्या आहेत आणि पूर्व आणि पश्चिम अशा दोन्ही दिशांना प्रशस्त असा किनारा लाभलेला आहे. नदीकाठावरील आणि समुद्रकिना-यावरील लोक सामान्यत: मासे गोळा करीत.
प्राचीन भारतीय उद्योगांचे स्वरूप – रानावनांत आणि डोंगरातील वस्त्या
भारताला हिमालय, अरावली, विंध्य-सातपुडा, सह्याद्रि ते दक्षिणेतील निलगिरी पर्यंत अनेक प्रकार्चे पर्वत लाभलेले आहेत. त्याच बरोबर देशाच्या अशा डोंगराल भागाच्या अवतीभवती अनेक वने, घनदाट अरण्येही
प्राचीन भारतीय उद्योगांचे स्वरूप – गावे, खेडी, वाड्या
मुख्य शहरापासून आजूबाजूला असलेल्या अनेक छोट्या गावातून आणि वाड्या वस्त्यांमधून मुख्यत्वे शेती हाच उद्योग असे. त्यामुळे या ठिकाणी शेतीला पूरक असे उद्योग असत. शेतीला पूरक
